gallery khatgram
art gallery khatgram

آموزش نقاشیخط

site artworks khatgram

نقاشیخط عبارتست از :

 

خلق یک اثر هنری بوسیله بهانه ای بنام ( نقاشی ) و تمامی تکنیک های نهفته در آن که تنها بوسیله ی ممارست ها و تمارین خوشنویسی تکامل می یابد و به این صورت یک اثر نقاشیخط خلق خواهد شد .

انواع تابلو های نقاشیخط :

  1. تابلو های دکوراتیو : که معمولا هیچگونه معنا و مفهومی ندارند و صرفا بجهت زیبایی برای یک دیوار آنها را خلق میکنند .

  2. تابلو های هنری و مفهومی : که معمولا در این آثار خطوط بطور کاملا صحیح و بیشتر بوسیله قلم نی خوشنویسی طراحی ابتدایی کار یا تمام کار انجام شده است و اصول و قواعد و علم و تجربه هایی  سنگین و نیز با مفهومی عمیق همراه است که نتیجه آن همان طراحی اولیه کار شما برای شروع میباشد .

 

 

آیتم های اصلی  که در یک تابلو نقاشیخط برای ارائه و رسم آن باید آموخته و تمرین شود تا طراحی در ابتدای کار شکل بگیرد :

  1. خوشنویسی و شناخت ترکیب حروف یا حسن تشکیل حروف در ریتم یک تابلو نقاشی خط .

  2. نقاشی و نگارگری به نحوی که تمام پرسپکتیو ها و رسم ان برای دانشجو بطور کامل طی تمارین مستمر قابل اجرا و بدون ایراد شده باشد .

  3. تذهیب و و گل و مرغ  شناخت کامل خطوط کرسی در تذهیب و شناخت کامل گلهای نهفته در تذهیب و گل  و مرغ  و اجرای کامل انها با تمارین مستمر .

  4. شناخت و مطالعه کامل در رابطه با ابزار آلات نقاشی و خوشنویسی .

برای خلق یک اثر نقاشیخط در ابتدای کار نیاز به یک طراحی است که بدون داشتن دانش و مطالعه لازم در رابطه با این عناصر غیر ممکن است مگر آنکه قرار باشد آثار دکوراتیو و در کمترین زمان ممکن خلق کنیم – که امروزه حذف اصول پایه و اصلی برای رسیدن به ارزش افزوده بیشتر همواره حذف شده است.

 

عناصر ابتدایی و مهمی که در بالا گفته شد برای آثاری است که حتما ارزش های هنری در آن قابل مشاهده باید باشد و اگر دانشجوهای عزیز قصد دارند در ضمینه آثار مدرن و دکوراتیو کاربکنند مانند برخی از فیلم ها و آثاری که در اینترنت مشاهده میشود که هنرمند یکسری کلمات کج و وش را بوسیله قلمو ( بدون در نظر  گرفتن  قواعد و اصول و مطالعه و تمرین  )  فقط آن حروف را بر روی بوم یا کاغذ و یا چوب  و … اجرا میکند به هیچ عنوان نیازی به مواردی که در بالا ذکر شد را نیاز نیست و شما از همین الان میتوانید هر آنچه که در تخیل خود حس میکنید را کاملا بدون تامل و با یک قلمو و کمی رنگ بر روی یک صفحه ایجاد کنید و در آخر هم اسم مدرن یا تابلو دکوراتیو را برای فروش به ان بچسبانید ( که متاسفانه چنین آثاری را حتی در جوامع مهم هنری هم میتوان شاهد بود و دید ) .

همانطور که بالاتر گفته شد معمولا اکثر آثار نقاشیخط کاملا عاری از ارزش های هنری هست و زمان گذشته هنرمند و حتی زمان صرف شده در آثار بدلیل دغدغه های بسیار زیاد هنرمندان امروزی از آثار نقاشیخط حذف شده است و نیز چون برخی از اساتید هم به همین موضوع گرفتار هستند متاسفانه آن را در قالب اصولی از نقاشی در جامعه و یا دانشگاهها تدریس میکنند که در مقالات گذشته ( مدرنیسم یا عقب افتادگی در رابطه با آن بحث شد  )  چرا که حتی  کارشناسان فروش آثار هنری هم بیشتر بدنبال فروش آثار و رسیدن به ارزش های افزوده هستند تا معنا و مفهوم و یا ثبت موضوع مهمی از تاریخ روزی که در آن در حال زیستن هستند .

پس اگر از آن دسته از افرادی هستید که علاقمند به هنر اصیل و واقعی نیستید و مانند خیلی از به اصطلاح اساتید امروز آموزش آیتم هایی که در بالا ذکر شد در حوصله و زمان شما نیست  و مانند انها صرفا بخاطر مادیات یا پر کردن اوقات فراغت به این کار میخواهید بپردازید توصیه میشود که همین الان قلمو و بوم یک نقاشی را بردارید و با همان دست خط خود و سلیقه خود کاملا بدون توجه به گفتار تمام اساتید چند رنگ زیبا را برای دکوارتیو بودن آن انتخاب کرده و  به نقاشیخط مشغول شوید و از هیچ چیزی هم هراسی نداشته باشید و بقول باصطلاح  فرهیختگان بازار فروش آثار هنری امروز سبکی جدید هم در آثارتان نمایان خواهد شد  ( چون از هیچ استادی الگویی نگرفته اید ) .

 

بکارگیری آیتم های اصلی در خلق یک تابلو نقاشیخط

 

1 ) خوشنویسی : 

 مهمترین و اصلی ترین موضوعی که آثار نقاشیخط را در دیگر آثار به برتری میرساند وجود نوشتار بجای تاچ قلمو  بر روی این سبک از آثارهنری است – چراکه وجود یک جمله یا حتی کلمه در یک اثر حقیقت نهفته در آن اثر را جایگزین توهمات آرتیست و یا آثارهنری تکراری خواهد کرد . ولی بطور معمول نمیتوان خوشنویسی هایی سالم و صاحب اصل و ریشه را در نقاشیخط یافت و حتی در اکثر این آثار فقط چیزهایی شبیه به یک حرف از حروف الفبا را مشاهده میکنیم و دلیل آن فقط عدم توانایی آرتیست از اجرای صحیح آن رشته از خوشنویسی و یا نداشتن وقت کافی برای استفاده آن در تابلو های نقاشیخط است  و به همین دلایل در خیلی از تابلو های نقاشیخط شاهد خطوطی ( من در آوردی ) و یا خطوطی همچون خط کوفی و خطوطی که نیازی به تمارین پی در پی و مطالعه ندارد هستیم –  استفاده از خوشنویسی و انتخاب هر یک از خطوط اصیل  در یک تابلو نقاشیخط فقط به سلیقه آرتیست و یا ظاهری و موضوعی که او انتخاب کرده است مرتبط است و خارج از خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق و ثلث و نسخ و معلی  در تابلو های نقاشیخط ایرانی یک تابلو نقاشیخط را صرفا به سمت تابلو های دکوراتیو و بازاری سوق خواهد داد  و زمان صرف شده در آثار را بسیار کم میکند و گذشته کاملا عاری از تجربه های نقاشی و خوشنویسی را در آرتیست پنهان نگاه میدارد .

چرا که حتی در اصول خوشنویسی های خطوط انگلیسی و دیگر کشورها نیز اصول و خطوط کرسی متعددی وجود دارد و این قواعد مقدار فاصله و ریتم و ابتدا و وسط و انتهای حروف را نسبت به ارتفاع مشخص میکند کاملا مشخص است و در خوشنویسی های خطوط ایرانی و عربی گاهی قواعد حروف بسیار زیادی هست که به طول حروف – کشیدگی ها – در حروف –  این موارد بطور معمول زمان  آرتیستهای امروزی رابسیار  اشغال میکند و زمان خلق آثار را بیشتر خواهد کرد و بنابر این همواره سعی میکنند تا در آموزش های نقاشیخط این موضوعات را بی اهمیت جلوه بدهند و در حالی که شما با آموزش و مطالعه این اصول بطوری کاملا صحیح از   مکان صحیح قرار گیری حروف   و حتی با   فضاهایی که در آثار هنری خلق میشود    بطور کامل و اصولی آشنا میشوید  و  زمان استفاده از کشیده ها و زوایایی که یک طرح نیاز دارد را دقیقا متوجه خواهید شد  – ( که متاسفانه تعداد تولید آثار دکوراتیو این موضوع را از  نگاه کارشناسان و بازار هنر و حقیقت هایی که بایستی در هنر باشد به شدت پنهان کرده است . )

 

در خطوط معلی – ثلث – نسخ – شما میتوانید با نقطه گذاری ها و قراردادن کلمات در جای صحیح ( به انتخاب و سلیقه  خودتان ) یک بافت یا فضایی زیبا خلق کنید و معمولا در  اجرای نقاشی با این نوع خط اگر بخواهید قواعد و اصول آن را صحیح بکار ببرید امکان پذیر نیست یا بسیار دشوار است و به همین دلیل این نوع خطوط بیشتر برای اجرای بافت یا یک فضا مدرن بکارگیری میشود )

 

در خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق شما میتوانید با استفاده از کشیده ها و زوایایی که حروف در زاویه و ضخامت ها  در کشیده های این نوع خوشنویسی  برای شما مشخص کرده است کنتراست ها و بافت ها و اشکالی بسیار متفاوت هم در سبک های مدرن و هم در سبک های رئال خلق کنید . معمولا در خط شکسته نستعلیق کسی به قواعد و اصول توجه زیادی  نمیکند و در این مورد سخت نمیگیرند و به همین خاطر اکثر آثاری که در خوشنویسی شکسته نستعلیق مشاهده میکنید بیشتر با قلم مو انجام میشود و در نتیجه آثار بسیار سریعتر خلق میشوند  ولی خط و خوشنویسی شکسته نستعلیق نیز بسیار زیبا و کار آمد میتواند یک اثر نقاشیخط را خلق کند و بطور کلی از خیلی از خطوط ( من در آوردی و دکوراتیو ) و همینطور خطوطی ماننده رقعه و کوفی از قواعد و اصول خواص و مشخصی پیروی میکند و از همه مهمتر  ذهن آرتیست را با فضاسازی هایی که بطور اصولی قرار است در آثار هنری استفاده شود بیشتر آشنا میکند چرا که گاهی لازم است که با در نظر گرفتن این اصول و قواعد و دانش کافی و رتیم کاملا دقیق نسبت به قواعد اصلی و فرعی ( مفردات خوشنویسی ) شما شکلی را برای یک کلمه یا جمله بسازید به نحوی که آن جمله یا کلمه شکلی کامل از اشیاء به تصویر بکشد و یا اینکه در طراحی های آرم و یا مکانهایی از تابلو برای یک فرم خاص تسلط بسیار بیشتری را شاهد خواهید بود .

 

در نقاشی خط های امروز  معمولا دو ترفند اشتباه همواره استفاده میشود :

 

اول اینکه : هنرمندی  که حتی خوشنویسی را بطور کامل فراگرفته است هنوز  توانایی اجرای  تابلو ها یا نوشتار و حروف بزرگ را ندارد و به همین دلیل پای نرم افزار ها و شابلون در این هنر باز شد و پس از مدتی این شابلون ها را که متاسفانه بعنوان تکنیک معرفی میشود در حروف کوچک هم  راه پیدا کرد  و همین موضوع باعث فاصله گرفتن برخی از کارشناسان با اصالت و با سواد حوزه هنر از این نوع رشته هنری شد .

 

دوم اینکه : وقتی شما قرار است فقط چند رنگ سلیقه ای را صرفا  برای یک تابلو دکوراتیوو ایجاد بافت یا فضا  استفاده کنید – هم استفاده از قلمو بجای قلم چوبی خوشنویسی و هم  حذف تمامی اصول و قواعد را شاهد خواهیم بود .

 

این دو مورد شما را به سمت هنری خواهد برد که فقط یک اتفاق آثار شما خلق کند  و دیگر هیچگاه متوجه روش جایگزاری حروف بر روی یک صفحه ( خلوت و جلوت در خوشنویسی ) که موضوع بسیار بسیار مهمی هست نخواهید شد و به همین ترتیب از بقیه آیتم های بسیار مهم دیگر در نقاشیخط که در بالا نام برده شد بی اطلاع خواهید ماند و در نهایت تابلوی نقاشیخط شما صرفا یک تابلو دکوراتیو خواهد بود که فقط از یک زیبایی بلحاظ بافت و رنگ برخوردار است .

art gallery khatgram

نقاشی و نگارگری

نگارگری مکتب های زیادی داشت که هر مکتب مختص به سک یک مکانی خاص بود به نحوی که از هر نوع از این مکتب ها بانام های : هرات، بغداد، شیراز، خراسان، اصفهان، قزوین، بهبهان، تبریز  و … نام میبردند و در این نوع از هنر هم الزاما بایستی که بعد از آموزش های نقاشی هنرمند آنقدر به نقاشی مسلط میشد تا بتواند سبکی از نگارگری را خلق کند و خارج از چهار چوب های گالری داران ایران این هنر هنوز در قلمزنی ها و حکاکی ها و برخی از مجسمه سازی ها استفاده میشود –  زیرا خوشبختانه گالری داران ایران در این بازار وارد نشدند یا آن را بنا به فعالیت های سنگینی که داشته اند حذف شده قمداد میکنند .
 
استفاده از تکنیک های اصیل نقاشی و مخصوصا نگارگری  قطعا به ابتدای طراحی یا پروژه ای که شروع میکنید کمک بسیار زیادی خواهد کرد چرا که در این معقوله نیز در فضاسازی ها مانند خوشنویسی و تذهیب بزرگترین راهنمای شما برای انتخاب یک اثر بدون تقلید و به اصطلاح خلق واقعی یک اثر است که با حذف  همه آنها فقط میتوان مانند آثار مدرن در نقاشی  که گاها از خطوط کج و وش و یا پاچش یک رنگ بر روی بوم استفاده میکنند هیچ نیازی به تامل و یا تجارب گذشتگان و اوصل نیست و همانطور که شاهد هستیم در این رشته هر کس که اندکی فکر میکند که  میتواند هنرمند باشد به راحتی قلم برمیدارد و بدون اطلاع از اصول کار خود را هنرمند و اثری به نام نقاشی خط نمایش میدهد و متاسفانه چنین اشتباهات بزرگ و فاحشی  را در دانشگاهها نیز تدیس هم میکنند  – چرا که همان اساتیدی که به چنین آثاری گرایش دارند وقت کافی برای تحقیق و توسعه و مطالعه  و تمرین نداشته و ندارند  و چنین آثاری باعث میشود شانس بیشتری برای خلق آثار بیشتر داشته باشند .
 
گاها یافت میشود که نقاشان بزرگی با استفاده از یک قلم مو و یک رنگ در عرض چند ثانیه آثاری  قابل تامل را خلق کرده اند – این در حالیست که آن استاد بزرگ قطعا زمان بسیار بسیار زیادی را برای آموزش های اصولی نقاشی صرف کرده است  و  همین موضوع هنرمندان تازه کار  و امروزی را بر آن میدارد که بدون توجه به زمان گذشته صرف شده درآن هنرمند بزرگ آموزش ها و تمارین بسته به پرسپکتیو ها و کنتراست ها و سایه و روشن و نماها و فضا سازی ها و….  را  بطور کل کنار بگذارند و آثاری را با  نام مدرن  به بازار های هنر معرفی  و ارائه بدهند و چون این عزیزان مدارک تحصیلی در همین حوزه نیز داشته اند بعنوان استاد یا معلم  با همین طرز تفکر غلط شروع به تدریس میکنند و اینچنین شاهد هستیم که  همانطور که در مقاله ( دلایل عدم رشد هنر) ذکر شد هنر بلحاظ رشد در جامعه مدرن همان آثار سالهای 1980 را هنوز به نمایش مگذارد و معرفی میکند و هیچگونه رشدی در این خصوص نسبت به دیگر رشته های تحصیلی و صنعتی  نداشته و ندارد .
 
پس استفاده از دانش های مهم و تمارین اساسی در فضا سازی کار شما رابطه مستقیم دارد با شناخت آثاری غیر مدرن و حتما بایستی در این خصوص از اصولی که در خوشنویسی و  نگارگری و نقاشی و تذهیب هست استفاده کرد

این صفحه در دست ویرایش است

از شکیبایی شما سپاسگزاریم

نویسنده :  مهرداد مقدم

کپی برداری بدون ذکر منبع غیر مجاز است